زمانی که بحث فلزات می‌شود، حتی ذره‌ای از آن‌ها ارزشمند بوده و مجددا میتواند در جای دیگری استفاده شود. یکی از این موارد خاک آهن است که کاربردهای بسیار زیادی دارد. چرا که از آن در ساخت بسیاری از آلیاژهایی نظیر فولاد استفاده می‌شود. اگر با دقت ترکیبات فولاد را مورد بررسی قرار بدهید، متوجه عناصری نظیر کربن، نیکل، کروم و خاک آهن شوید. در واقع بدون خاک آهن، ساخت بسیاری از آلیاژها کاملا لنگ می‌ماند. چرا که در ساخت بسیاری از آلیاژها نیاز مبرم به این نوع خاک وجود دارد. اما شاید برای شما هم این سوال پیش بیاید که خاک آهن چیست و کاربرد آن چه میتواند باشد؟ برای پاسخ به این سوالات حتما ادامه مطلب را مطالعه بفرمایید.
تعریف خاک آهن
شاید اولین تصویری که به ذهن هر کسی، با شنیدن خاک آهن برسد استخراج ذرات ریز آهن از معادن باشد که به همراه خاک به دست می‌آید و سپس نیاز به پالایش خواهد داشت! این در حالیست که خاک آهن یک اصطلاحیست که به براده یا ذرات ریز آهن گفته می‌شود که معمولا هنگام تراشکاری یا برش به وجود می‌آید. در واقع این محصول یکی از ارزشمندترین ضایعات آهنی به شمار می‌آید که میتواند در موارد دیگر توسط صنعت‌گران و بازیابی شده و مورد استفاده قرار بگیرد. به همین دلیل است که خاک آهن از ارزش بسیار زیادی برخوردار بوده و پس از اتمام کارهای تراشکاری و یا برش، مقدار تولید شده‌ی آن را جمع‌آوری می‌کنند. چرا که خاک آهن میتواند به صورت مجدد وارد چرخه‌ی تولید شود.
دلیل استفاده از خاک آهن چیست؟
همان‌طور که در بالا توضیح دادیم برای ساخت فولاد و محصولات فولادی نیاز به آلیاژ آهن خواهیم داشت. از این روی، وجود این آلیاژ در ساخت چنین محصولاتی جزو واجبات محسوب می‌شود. اما بحث نحوه تامین آهن در تولید سایر محصولات هم، از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است. چرا که اگر این کار بخواهد به روش خرید شمش آهن انجام شود، ممکن است هزینه‌ی بسیار بالاتری داشته باشد. ممکن است برای تولیدات برخی محصولات، حتما باید از شمش آهن بسیار باکیفیت و ناب استفاده شود، اما این معنای استفاده‌ی همیشگی از آن نیست. چرا که می‌توان به وسیله بازیابی مجدد خاک آهن، محصولات بسیار متنوعی را تولید کرده و از آن‌ها نهایت استفاده را کرد.
بسیاری از ورق‌های فولادی ارتباط مستقیمی به خاک آهن دارند. برای مثال می‌توان به ورق گالوانیزه، ورق سیاه، ورق روغنی و سایر محصولات فولادی اشاره کرد که همگی به واسطه آلیاژ آهن و سایر ترکیبات دیگر تولید می‌شوند. حالا ممکن است در نوع تولید آن‌ها تغییرات بسیار زیادی رخ داده و محصولات را به طور کامل با سایر ورق‌ها متمایز کند. حتی شاید روش‌های تولید آن‌ها، یعنی استفاده از روش نورد سرد و گرم در تولید چنین محصولاتی متفاوت باشد، اما یک ویژگی کاملا مشترک در همگی‌شان، وجود آلیاژ آهن است. به خاطر همین هم، قیمت محصولات فولادی با نوسانات قیمت آهن، میتواند به طور کلی تغییر پیدا کند. چرا که آهن، یکی از مهم‌ترین موارد تولید این محصولات بوده و تاثیرات بسزایی روی قیمت نهایی می‌گذارد.
کاربرد آن چیست؟
علاوه بر تولیدات محصولات فولادی، از خاک آهن در موارد بسیار زیاد دیگری هم استفاده می‌شود. یکی از کاربردهای این خاک تصفیه و پالایش در موارد متعدد است. برای مثال، می‌توان در تصفیه آب از این محصول استفاده کرد. بدین شکل که برای تصفیه آب از نمک‌های فریک و خاک آهن می‌توان بهره برد. حالا برای تهیه نمک‌های فریک معمولا از کلرید آهن و اکسیدهای آن به همراه کلرید فریک استفاده شده که تمامی این موارد از خاک آهن گرفته می‌شوند. به همین دلیل این محصول یکی از موارد بسیار مهم در تصفیه آب به شمار می‌آید. اما سایر کاربردهای خاک آهن به شرح ذیل است:
- استفاده در صنایع چاپ
- استفاده در صنایع کشاورزی
- استفاده در بسته‌بندی مواد غذایی
- استفاده در تولید محصولات اصطکاکی
- تصفیه و پالایش ناخالصی گوگرد در سوخت‌های گازی
- کاربرد در آزمایشگاه‌ها
- استفاده در تولیدات لنت ترمز
- لحیم‌کاری و جوشکاری
- صنایع رنگ‌های شیمیایی و صنعتی
- صنایع فولادسازی و محصولات فولادی
- بهبود رسانایی مواد
- تغییر و افزایش وزن مواد مختلف
کلام آخر
همان‌طور که در این مقاله خواندید،این محصول کاربردهای بسیار زیادی در صنایع مختلف دارد. در اینجا سعی کردیم در مورد خاک آهن چیست ؟ + کاربرد آن توضیح دهیم. استفاده از این خاک در تولید محصولات فولادی هم، بسیار کاربردی و مقرون‌به‌صرفه است. از این ضایعات بسیار ارزشمند می‌توان در مواردی که ذکر کردیم، به خوبی بهره‌مند شد.