ورق گالوانیزه یکی از مهم‌ترین مصالحیست که کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد. در واقع این محصول از ورق‌های فولادی بسیار مستحکم و باکیفیتی ساخته می‌شوند و سپس با آلیاژ روی مقاوم می‌گردند. همان‌طور که می‌دانید، حتی مقاوم‌ترین آلیاژها در برابر زنگ‌زدگی مقاومتشان را از دست می‌دهند و از بین می‌روند. در نتیجه، برای جلوگیری از زنگ‌زدگی آهن و سایر آلیاژها، از یک پوشش مخصوص استفاده می‌کند. این پوشش همان آلیاژ روی بوده که معمولا به صورت آب شده روی کل ورق‌های فولادی را می‌گیرد و پس از سرد شدن، ورق فولادی را در برابر هر گونه خوردگی و یا زنگ‌زدگی و… مقاوم می‌سازد. معمولا به این محصول گالوانیزه گفته می‌شود. اما یکی دیگر از مهم‌ترین مسائلی که در تولید ورق گالوانیزه وجود دارد بحث فرمینگ آن است. ما در این مقاله قصد داریم راجع به فرمینگ ورق گالوانیزه بیشتر توضیح بدهیم. پس با ما همراه باشید.
فرمینگ ورق گالوانیزه چیست؟
فرمینگ (Forming) به زبان انگلیسی معنای شکل دادن و یا همان فرم‌دهی دارد. در اینجا منظورمان از فرمینگ همان شکل دادن به ورق گالوانیزه است. شاید این سوال برایتان پیش بیاید که اصلا شکل‌دهی یا فرمینگ ورق گالوانیزه به چه دردی می‌خورد و چرا باید انجام شود؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که ورق گالوانیزه استفاده‌های بسیار زیادی دارد، به همین دلیل نیاز است تا در برخی مواقع شکل ظاهری آن به طور کلی تغییر پیدا کند. برای مثال، شیروانی را در نظر بگیرید که قرار است در آن از ورق گالوانیزه استفاده شود، بدون شک نمی‌توانیم ورق‌های گالوانیزه را به همان شکل مسطحی که تولید شده‌اند در شیروانی استفاده کنیم. به همین دلیل نیاز است تا شکل ظاهری ورق گالوانیزه به طور کلی تغییر پیدا کند تا بتوان از آن در موارد بسیار مختلفی استفاده کرد.
فرمینگ ورق گالوانیزه می‌تواند به صورت کاملا متفاوت باشد. چرا که استفاده از این ورق کاربردهای بسیار زیادی در صنایع مختلف دارد. به همین دلیل بحث فرمینگ ورق گالوانیزه هم کاملا متفاوت‌تر خواهد شد. برای مثال، ممکن است در برخی مواقع لازم باشد تا ورق گالوانیزه به صورت استوانه‌ای یا همان لوله‌ای دربیاید. در چنین مواقعی فرمینگ ورق گالوانیزه هم به همان شکل انجام خواهد شد. به عبارت دیگر، اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، فرمینگ ورق گالوانیزه بستگی به کاربرد آن دارد. یعنی دقیقا جایی که قرار است از ورق گالوانیزه استفاده شود، نوع فرمینگ ورق گالوانیزه را مشخص می‌کند. پس در نتیجه، در هر جایی که نیاز به اشکال مختلف ورق گالوانیزه وجود داشته باشد، فرمینگ ورق گالوانیزه هم به همان شکل انجام خواهد شد.
فرمینگ ورق گالوانیزه چگونه انجام می‌شود؟
شاید این سوال هم برای شما پیش بیاید که دقیقا فرمینگ ورق گالوانیزه چگونه انجام می‌شود؟ ممکن است با خودتان چنین فکر کنید که فرمینگ ورق گالوانیزه در همان مرحله ابتدایی ساخت این محصول انجام می‌شود، اما اینطور نیست. چرا که در بالا هم توضیح دادیم، بحث ورق گالوانیزه فقط مربوط به مقاوم‌سازی پوشش سطحی ورق‌های فولادی است و در آن هیچ اقدام دیگری انجام نمی‌شود. اما پس از تولید این ورق، بسته به نیاز بازار و یا سفارش مشتریان، فرمینگ ورق گالوانیزه در مراحلی دیگر انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین عواملی که در این زمینه نقش اساسی ایجاد می‌کند، دستگاه فرمینگ ورق گالوانیزه است.
در واقع تمام اشکالی که در محصولات گالوانیزه مشاهده می‌کنیم، همگی توسط دستگاه فرمینگ ورق گالوانیزه تولید شده‌اند. در ابتدا سفارش اولیه برای شکل‌دهی نهایی محصول ثبت می‌شود. سپس بر اساس نوع سفارش‌ها، فرم‌های نهایی محصول و تعدادشان، صنعتگران با استفاده از دستگاه فرمینگ ورق گالوانیزه اقدام به ساخت آن‌ها می‌کنند. در واقع ورق گالوانیزه را می‌توان به عنوان ماده اولیه در نظر گرفت که در ساخت سایر محصولات با اشکال مختلف، از آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدین شکل که ورق‌های گالوانیزه در دستگاه فرمینگ ورق گالوانیزه قرار گرفته و سپس اشکال مختلفی که مدنظر تولیدکنندگان است، به وسیله‌ی آن ایجاد می‌شود. اشکال بسیار متعددی می‌تواند توسط این دستگاه تولید شود. در رابطه با انواع ورق گالوانیزه می‌توان به طرح ذوزنقه، طرح شادولاین، طرح سفال و طرح کرکره سینوسی اشاره نمود. سایر طرح‌ها عبارتند از:
ورق شیروانی
همان‌طور که از نام این محصول پیداست، از ورق شیروانی برای انواع سقف مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجایی که ورق شیروانی تنوع بسیار زیادی دارد، می‌توان از فرم‌های متنوعی استفاده کرد. در واقع می‌توان توسط دستگاه فرمینگ ورق گالوانیزه اشکال مختلفی برای ورق شیروانی تولید کرد. مواردی که در بالا ذکر کردیم، یعنی طرح ذوزنقه، طرح شادولاین و طرح کرکره سینوسی و… شامل این طرح‌ها هستند. برای مثال، در طرح ذوزنقه، ورق گالوانیزه توسط دستگاه فرمینگ، به شکل ذوزنقه درآمده و در انواع سقف‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مورد طرح سینوسی و کرکره‌ای هم این موضوع صدق می‌کند.
تیپ پالرمو
نام دیگر تیپ پالرمو با طرح سفال شناخته می‌شود. تیپ پالرمو معمولا روی ورق‌هایی که ضخامتشان 50 صدم میلی‌‌متر است قابلیت اجراسازی دارد. سطح این نوع ورق کاملا صاف نبوده و به سمت بیرون انحنا دارد. فاصله قسمت‌های خمشی این ورق هم از یکدیگر حدود 25 سانتی‌متری فاصله دارد. جالب است بدانید که شکل ظاهری این محصول دقیقا شبیه به سقف‌های سفالیست که در گذشته روی سقف‌های شیروانی استفاده می‌شد. اما تفاوت اصلی این محصول با سفال‌های واقعی دارد مقاومت و عمر بسیار بالای آن است. چرا که از لحاظ ظاهری زیبایی طرح سفال را داشته اما از لحاظ مقاومت و استحکام، هرگز قابل مقایسه با سفال شکننده و حساس نیست! تیپ پالرمو را می‌توان با رنگ‌های متنوع و بسیار جذاب برای سقف‌های شیروانی ویلاها و خانه‌های شمالی تهیه کرد.
تیپ فرانسه
این محصول شباهت بسیار زیادی به تیپ پالرمو دارد اما تفاوت‌های اندک آن باعث شده تا از لحاظ ظاهری بتوان هر دو محصول را به طور دقیق تشخیص داد. دقیقا مانند محصول قبلی که جایگزین خوبی برای سقف‌های سفالی است، تیپ فرانسه هم همین کاربرد را برای سقف‌های شیروانی دارد. چرا که می‌توان از آن‌ها به عنوان بهترین پوشش برای سقف‌های شیروانی استفاده کرد. از آنجایی که ورق‌های گالوانیزه هم استحکام بالایی دارند و هم در برابر رطوبت مقاومت بالایی دارند، می‌توانند بهترین گزینه برای استفاده در سقف‌های شیروانی باشند. معمولا عمر محصولات گالوانیزه بسیار بالا بوده و به ندرت خراب شده و یا از بین می‌روند.
طرح ذوزنقه
معمولا طرح ذوزنقه را با نام دیگر عرشه فولادی هم می‌شناسند. همان‌طور که از نام این محصول پیداست، شکل این ورق به صورت ذوزنقه است. در واقع این شکل توسط دستگاه فرمینگ ورق گالوانیزه انجام شده و چنین محصول بسیار زیبا و مقاومی را تولید می‌کند. از طرح‌های ورق ذوزنقه در انواع سقف‌های شیروانی به خصوص در شمال کشور که رطوبت بالایی دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول هم از لحاظ ظاهری جذابیت بالایی داشته و هم در برابر زنگ‌زدگی و یا خوردگی بسیار مقاوم است.
طرح دیواری یا کانکسی
یکی دیگر از محصولاتی که توسط دستگاه فرمنیگ ورق گالوانیزه شکل می‌گیرد، طرح دیواری یا کانکسی است. این محصول توسط ورق‌های فولادی گالوانیزه به شکل چین‌دار درست می‌شود. لازم به ذکر است که چین‌های داخلی و خارجی طرح دیواری یا کانکسی باید کاملا با یکدیگر یکسان باشند. در غیر این صورت نمی‌تواند از لحاظ استاندارد جزو محصول طرح دیواری یا کانکسی به شمار بیاید. معمولا از این محصول برای ساخت کانتینرها و یا کانکس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طرح دیواری یا دامپا و نما
چیزی که این محصول را از طرح دیواری یا کانکسی متمایز می‌کند نوع چین‌های آن است. چرا که این دو محصول شباهت‌های بسیار زیادی با یکدیگر داشته و هر دو توسط یک نوع دستگاه درست می‌شوند. حالا تفاوت اصلی این دو محصول دقیقا چیست؟ در بالا گفتیم که چین‌های داخلی و خارجی طرح دیواری یا کانکسی باید کاملا با یکدیگر برابر باشند. در مورد طرح دیواری یا دامپا و نما هم باید بگوییم که این ویژگی کاملا برعکس طرح دیواری یا کانکسی است. چرا که چین‌های طرح دامپا و نما مانند طرح دیواری یا کانکسی با یکدیگر برابر نیستند.
مزایای فرمینگ ورق گالوانیزه چیست؟
در بالا به این موضوع اشاره کردیم که فرمینگ ورق گالوانیزه توسط یک دستگاه مخصوص انجام می‌شود. با استفاده از این دستگاه فرایند پرس و یا خم‌کاری شکل گرفته و محصول نهایی به وجود می‌آید. معمولا در گذشته برای فرم‌دهی ورق‌های فولادی و یا آهنی از نیروهای انسانی بهره گرفته می‌شد. در اینجا هم زمان و انرژی زیادی برای فرم‌دهی ورق‌ها انجام می‌شد و محصولات تولید شده هم نقص‌های زیادی داشتند. اما امروزه توسط دستگاه‌های مخصوص نه تنها زمان و انرژی زیادی برای تولید چنین محصولاتی لازم نیست، بلکه تولید قطعات از دقت بسیار بالایی برخوردار هستند. در چنین روشی، می‌تواند با سرعت و دقت بسیار بالایی، محصولات کاملا باکیفیت و عالی را در کمترین زمان ممکن تولید کرده و نیاز صنایع مختلف را تامین کرد.
کلام آخر
ما در این مقاله سعی کردیم در مورد فرمینگ ورق گالوانیزه به طور مفصل صحبت کنیم و راجع به انواع آن بیشتر توضیح بدهیم. سپس در مورد مزایای استفاده از دستگاه‌های پیشرفته برای فرمینگ ورق گالوانیزه صحبت کردیم. در واقع چنین می‌توان گفت که امروزه این روش، یعنی فرمینگ ورق گالوانیزه با استفاده از مدرن‌ترین تجهیزات روز دنیا، یکی از بهترین شیوه‌ها برای تامین نیازهای صنایع مختلف است که می‌توان از آن بهره‌مند شد. از آنجایی که ورق گالوانیزه بسیار مقاوم بوده و در برابر رطوبت، زنگ‌زدگی و خوردگی مقاومت بالایی دارد، می‌تواند بهترین گزینه برای مواردی باشد که نیاز به یک ورق فولادی کاملا مقاوم است.