همیشه بحث مقاوم‌سازی در سازه‌ها و پروژه‌های ساختمانی با استفاده از خاموت از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار بوده است. چرا که این کار ایمنی سازه و بنا را به طور عمده‌ای بالاتر برده و آن را در برابر زلزله و موارد دیگر، بسیار مقاوم‌تر می‌سازد.
در سال‌ها و دهه‌های اخیر شاهد پیشرفت چشمگیر علم مهندسی در بحث مقاوم‌سازی بوده‌ایم. بدین معنا که سازه‌ها نسبت به زمان گذشته از مقاومت بیشتری برخوردار شده‌اند. برای این کار، معمولا از میلگرد، بتن و سایر موارد استفاده می‌شود. از میلگرد می‌توان در شکل‌ها و فرم‌ها مختلفی استفاده نمود که یکی از این موارد خاموت است. در اینجا قصد داریم راجع به خاموت و نقش موثر آن بیشتر صحبت کنیم. پس برای اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.
خاموت چیست؟
خاموت یک نوع میلگرد است که معمولا از آن در سازه‌های بتنی، یعنی تیرها و ستون‌ها استفاده می‌کنند. این کار اکثر به خاطر افزایش مقاومت سازه، حفظ شکل فیزیکی بتن و جلوگیری از ترک‌خوردگی آن است. معمولا ترک‌خوردگی در سازه‌های بتنی اکثر پس از زلزله رخ می‌دهند.
البته فقط تنها در صورتی دچار ترک‌خوردگی می‌شوند که در آن‌ها از هیچ گونه میلگرد مقاوم‌سازی نظیر خاموت استفاده نشده باشد. به همین دلیل نقش اصلی خاموت ایجاد مقاوم‌سازی و جلوگیری از ترک‌خوردگی بتن در برابر زلزله است. برای این کار معمولا در دو حالت از میلگرد استفاده می‌شود.
حالت طولی و حالت عرضی که به شکل عمودی یا افقی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و مقاوم‌سازی لازم را ایجاد می‌نمایند.
یک نمونه خاموت
بیشتر بخوانید: جلوگیری از شکستن میلگرد
خاموت چه وظیفه‌ای دارد؟
شاید برای شما هم جای سوال باشد که دقیقا چه وظیفه‌ای دارد و چرا وجود آن در سازه‌های بتنی تا این حد مهم است؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که میلگردها تا زمانی که در یک حالت قالب مانند قرار نگیرند، نمی‌توانند داخل بتن حالت ثابت خودشان را حفظ نمایند.
خاموت دقیقا یک یا چند میلگرد خمیده‌شده است که به دور میلگردهای دیگر متصل شده و آن‌ها را در یک حالت ایستا قرار می‌دهد. یعنی تمام میلگردها در یک حالت ثابت قرار گرفته و هنگام بتن‌ریزی شکل اصلی‌شان را از دست نمی‌دهند. این موضوع فقط به خاطر حفظ شکل ظاهری نبوده و دلیل بسیار مهم‌تری دارد که در ادامه به آن هم اشاره خواهیم کرد.
همانطور که توضیح دادیم، هدف اصلی ما از قرار دادن این میلگرد در سازه‌های بتنی، به وجود آوردن مقاومت بالای کششی در آن‌ها است. اگر بخواهیم دلیل علمی این موضوع را بدانیم باید به ساختار میلگردها و نقش‌شان در بتن بپردازیم.
زمانی که میلگردها فقط به شکل طولی در بتن وجود داشته باشند، قادر نخواهند بود نیروی کششی که هنگام زلزله و… به وجود می‌آید را تحمل کنند. به همین دلیل، می‌توانند به مرور زمان دچار ترک‌خوردگی شوند. اما خاموت‌ها می‌توانند به راحتی چنین کمبودی را در سازه رفع کرده و مقاومت کششی آن‌ها را بسیار زیادتر کنند.
معرفی انواع خاموت
خاموت‌ها انواع مختلفی دارند که معمولا بر اساس شکل ظاهری‌شان دسته بندی می‌شوند. یعنی ممکن است تمام خاموت‌ها از یک نوع میلگرد ساخته شده باشند، اما اشکال مختلفی داشته باشند. رسیدن به چنین اشکال مختلفی هم می‌تواند توسط دست و هم توسط دستگاه‌ّها و تجهیزات مخصوص خاموت زن انجام شود.
انواع خاموت
در ادامه، به چند نمونه از رایج‌ترین خاموت‌ّها خواهیم پرداخت:
خاموت سنتی
همانطور که از نام این نوع خاموت مشخص است، به روش سنتی یا دستی تولید می‌شود. یعنی با استفاده از برخی تجهیزات میلگردها توسط نیروهای انسانی به حالت مورد نظر تبدیل می‌گردند. بدین شکل که به طور کامل دقیق اندازه‌ی خم میلگردها توسط مهندس پروژه ابلاغ شده و سپس مجریان ساختمان، همان اندازه‌ها را به کارگرانی که قرار است خاموت را درست کنند اعلام می‌کنند.
سپس کارگران بر اساس همان اندازه‌ها یک زاویه 90 درجه‌ای برای خم کردن میلگردها در نظر می‌گیرند. پس از آن، خاموت سنتی با استفاده از همین روش به دست آمده و در سازه‌ها استفاده می‌شود.
خاموت معمولی
این نوع خاموت اصولا با استفاده از دستگاه‌ها و ابزارآلاتی که در بالا هم به آن‌ها اشاره کردیم، ساخته می‌شوند. بحث اندازه‌گیری و استانداردهای خم‌کاری میلگرد هم به روش فوق انجام می‌شود.
یعنی ابتدا اندازه دقیق خم‌کاری میلگردها از مهندس پروژه گرفته شده و سپس به افراد مربوطه منتقل می‌شود و پس از آن، تمامی کارها را دستگاه‌ها به راحتی انجام می‌دهند. معمولا برای پروژه‌های بزرگ، برای سهولت کارگران و بالا رفتن سرعت روند کار، از چنین روشی استفاده می‌شود.
خاموت مارپیچ
این نوع خاموت هم با استفاده از دستگاه‌های CNC در اندازه‌ّها و قالب‌های مختلف تولید شده و سپس در سازه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خاموت سلولار
یکی از جدیدترین و پیشرفته‌ترین نوع خاموت، نوع سلولار آن است. چرا که این نوع محصول به صورت حلقه‌های بسته و آماده بوده و هیچ گونه خم‌کاری در طی ساختمان‌سازی در آن انجام نمی‌شود. بدین معنا که شما به طور آماده یک خاموت مستطیل یا مربعی شکل دارید که فقط کافی است آن‌ها را داخل میلگردهایتان قرار دهید.
خاموت سلولار بر اساس یک نوع استاندارد به نام PI_SYSTEM ساخته می‌شود که مقاومت بتن را هم بسیار بالاتر می‌برد. چرا که به خوبی قادر است ضعف کششی میلگرد را هنگام زلزله جبران کند.
خاموت ربات
خاموت رباط از این لحاظ که با استفاده از دستگاه CNC ساخته می‌شود، شباهت زیادی به خاموت مارپیچ دارد. تنها تفاوت این دو نوع محصول، وجود یک مربع در گوشه خاموت مستطیل شکل ربات است.
خاموت مهندسی
نوع دیگر خاموت، مهندسی نام دارد که فقط شکل خمش آن متفاوت است. در واقع بر اساس شکل و نوع خمشی که دارند به دو دسته ساده و مهندسی تقسیم می‌شوند. همانطور که در بالا توضیح دادیم نمونه ساده زاویه خمش 90 درجه‌ای دارد. این در حالی است که زاویه خمش میلگرد در نوع مهندسی 45 تا 135 درجه است.
تفاوت خاموت مهندسی و ساده
قیمت خاموت
قیمت خاموت معمولا بر اساس قیمت میلگرد محاسبه می‌شود. چرا که قیمت میلگرد روی قیمت خاموت هم تاثیر بسزایی می‌گذارد. شما می‌توانید قیمت میلگرد و یا قیمت خاموت را با استعلام از وب‌سایت ما و یا تماس با قسمت پشتیبانی سایت، مطلع گردید.
کلام آخر
همانطور که در این مقاله خواندید این محصول نقش بسیار مهمی در مقاوم‌سازی سازه‌های بتنی دارد. در اینجا سعی کردیم چند نمونه از خاموت‌ها و ویژگی‌هایشان را برایتان توضیح دهیم. با مطالعه این مطلب، می‌توانید اطلاعات مفیدی در مورد خاموت‌ها و کاربردشان، کسب کنید.