انسان از زمانی که دست از کوچ کردن برداشت و یکجانشین شد، به فکر ساخت یک سرپناه و خانه برای خود بود. این موضوع طی صدها سال ادامه پیدا کرد و دچار تحولات عظیمی شد. بناهایی توسط انسان ساخته شده‌اند که بسیار باشکوه هستند اما اکثر آن‌ها در اثر زلزله و موارد دیگر از بین رفتند.
در اینجا بود که علم مهندسی به کمک انسان شتافت تا بتواند بناهایی عظیم، مستحکم و بسیار مقاوم بسازد. یکی از بهترین روش‌های مقاوم‌سازی بناها، ساخت فونداسیون با استفاده از میلگرد و بتن است. در این مقاله قصد داریم راجع به میلگرد خرک و موضوعات مربوط به آن صحبت کنیم. پس با ما همراه باشید.
خرک چیست؟
قبل از این که به کاربرد میلگرد خرک بپردازیم، خالی از لطف نیست راجع به مفهوم خرک اطلاعات جامعی کسب کنیم. در واقع در بحث مقاوم‌سازی و فونداسیون، خرک کاربرد بسیار زیادی دارد. چرا که خرک بین حد فاصل بین مش فوقانی و تحتانی قرار می‌گیرد.
به طور کلی وظیفه اصلی خرک مستحکم نگه داشتن مش فوقانی تا قبل از بتن‌ریزی است. چرا که خرک با قرار گرفتن در حد فاصل مش فوقانی و مش تحتانی می‌تواند این کار را انجام دهد. یعنی به طور دقیق بتواند مش فوقانی را تا قبل از بتن‌ریزی کاملا مقاوم نگه دارد تا عملیات بتن‌ریزی بدون هیچ گونه مشکلی انجام گردد.
از این روی، از میلگردها با حالت خاصی استفاده می‌شود که به آن‌ها میلگرد خرک گفته می‌شود.
آشنایی بیشتر با میلگرد خرک
همان‌طور که در بالا توضیح دادیم به میلگردی که نقش خرک را ایفا کند، میلگرد خرک نامید می‌شود. یعنی با استفاده از دستگاه‌ها و ماشین‌آلات مخصوص، زوایای مشخصی از میلگرد دچار خمیدگی می‌شود تا بتواند حالت استانداردش را حفظ کند. معمولا این اندازه، در ابتدا توسط مهندس مربوطه به کارفرمایان ساختمان ابلاغ می‌گردد.
یعنی باید دقیقا طبق همان استاندارد اعلام شده، تمام ابعاد و اندازه‌ها روی میلگرد اعمال شوند. پس از آن، مجریان ساختمان، با اندازه‌گیری دقیق میلگردها، خمیدگی‌های لازم را در آن ایجاد می‌کنند. سپس در میلگرد یک پایه ایجاد می‌شود که به آن پاشنه خرک گفته می‌شود.
بیشتر بخوانید : میلگرد تقویتی چیست؟
آرماتور خرک چیست؟
آرماتور خرک هم یکی دیگر از مهم‌ترین مواردی است که باید در مورد آن اطلاعات جامعی کسب کرد. در واقع برای اجرای فونداسیون در ابتدا اسپیسرها قرار داده شده و پس از آن، مش تحتانی روی اسپیسرها قرار می‌گیرند. از آنجایی که حد فاصل بین مش فوقانی و تحتانی نمی‌تواند خالی بماند، باید توسط یک سازه کاملا مقاوم و استاندارد پر شود. برای پر کردن این حد فاصل، معمولا از آرماتور خرک استفاده می‌شود.
بدین معنا که میلگرد خرک به صورت عمودی با تعداد زیاد روی مش تحتانی فونداسیون قرار گرفته و این مقاوم‌سازی بهینه را در آن ایجاد می‌کند. معمولا نحوه خرک گذاری بدین شکل است که پاشنه خرک در بخش مش تحتانی و قسمت بالای آن هم در مش فوقانی قرار می‌گیرد.
خرک گذاری با میلگرد
آشنایی با ابعاد و اندازه میلگرد خرک
محاسبه میلگرد خرک یک کار کاملا تخصصی بوده که توسط مهندسان ساختمان انجام می‌گیرد. به خاطر این که ابعاد هر ساختمانی می‌تواند کاملا متفاوت باشد. به همین دلیل، با متغیر بودن ابعاد ساختمان، این اندازه در فونداسیون و حتی طول و عرض میلگرد خرک هم تاثیرگذار خواهد بود.
میلگرد خرک
از این روی، جزئیات مختلفی در محاسبه ابعاد و اندازه میلگرد خرک وجود دارد که در اینجا به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. برای محاسبه دقیق عرض خرک در فونداسیون نواری ما باید در ابتدا اطلاعات دقیقی از عرض فونداسیون نواری به دست بیاوریم. فرمول کلی برای این محاسبات به شرح ذیل است:
عرض خرک‌ّها برابر است با عرض فونداسیون نواری منهای دو برابر ضخامت کاور بتن
باید توجه داشته باشید که فرمول ذکر شده معمولا برای فونداسیون‌هایی که معمولا دو لایه مش به همراه چشمه‌های کوچک دارند و بسیار گسترده هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در فونداسیون‌های که نواری هستند، همیشه آرماتور عرضی زیر آرماتور طولی قرار می‌گیرد. از آنجایی که پایه‌های میلگرد خرک یا همان پاشنه خرک، در امتداد آرماتورهای طولی فوندانسیون قرار دارند، حتما باید روی آرماتور عرضی که در پایین‌ترین سطح است، باشند.
نکات مهمی که باید در آرماتور بندی رعایت کرد
در واقع نکات بسیار مهمی در بحث آرماتوربندی فونداسیون و خرک وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. در ابتدا باید به فاصله میان خرک‌ها اشاره کنیم. چرا که این فاصله باید کاملا استاندارد باشد. معمولا فاصله استانداردی که برای خرک‌ها در نظر گرفته می‌شود حدود 1.5 متر است.
نکته بعدی، سایز میلگرد خرک است. چرا که سایز میلگرد خرک باید یک یا دو شمار کمتر از آرماتور فوقانی باشد تا هیچ مشکلی در آرماتوربندی به وجود نیاید. بهتر است سایز میلگرد هم‌قطر آرماتور فوقانی باشد. عرض خرک‌ها هم باید به طور کاملا اصولی رعایت شوند. چرا که خرک‌ها باید به نوعی قرار بگیرند که توانایی نگهداری آرماتورهای فوقانی را داشته باشند.
ممکن است با صلاح‌دید مهندسان ساختمان، بخش‌هایی از آرماتور نیاز به تقویت داشته باشد. در چنین شرایطی باید حتما تعداد میلگرد خرک در بخش‌های مشخص شده، افزایش پیدا کنند. در بسیاری از موارد هم پیمانکار وظیفه محاسبات مقدار آرماتور خرک را برعهده گرفته و آن را در فهرست آرماتورهای لازم برای سازه درج می‌کند.
نکته مهم دیگر در مورد اتصال خرک‌ها است. چرا که تمام آرماتورهای طولی مشی فوقانی باید حتما با استفاده از سیم‌های مخصوص آرماتوربندی به خرک‌ها متصل شوند. این کار برای مستحکم کردن عوامل سازه و آرماتورها بسیار ضرورت دارد. به خاطر این که اگر چنین اقدامی انجام نشود، امکان دارد هنگام بتن‌ریزی آرماتورها جابه‌جا شوند.
کلام آخر
ما در این مقاله سعی کردیم راجع به میلگرد خرک و موارد بسیار مهم خرک گذاری صحبت کنیم. همان‌طور که خواندید، میلگرد خرک می‌تواند نقش بسیار مهمی در مقاوم‌سازی فونداسیون داشته باشد. چرا که با قرار گرفتن میان مش فوقانی و تحتانی، فضای خالی موجود را به خوبی پر کرده و استحکام لازم را در سازه‌ها به وجود می‌آورد.
به همین دلیل، میلگرد خرک کاربر بسیار زیادی در تمام پروژه‌های عمرانی پیدا می‌کند. چرا که از این طریق می‌توان فونداسیون بناهایی در دست احداث را به خوبی مستحکم کرد. از این روی، داشتن اطلاعات کافی راجع به میلگرد خرک می‌تواند کمکمان کند تا بنایی بسیار مقاوم و بدون کوچک‌ترین ایراد را بسازیم.
برای خرید انواع میلگرد کافیست تا با کارشناسان آهن ربات تماس بگیرید.